رژیم غذایی روزانه:

1-  صبحانه: مهمترین وعدة غذایی است که باید در ساعات اولیة روز مصرف شود و هر چه به ظهر نزدیک‌تر شود اثر معکوس خواهد داشت یعنی به جای اینکه با گرمی و تری خود باعث خون‌سازی شود، با سردی و خشکی باعث غلظت خون خواهد شد و از نظر نوع غذای مصرفی در وعدة صبحانه، عسل یا مربا (خانگی)، پنیر به همراه گردو یا خامه (محلی) پیشنهاد می‌شود.

2-  نهار: بدترین وعدة غذایی است که متأسفانه در حال حاضر فقط طبق عادت خورده می‌شود و همانطور که در بالا گفته شد باعث غلظت خون هم می‌شود و پیشنهاد می‌شود که اگر هم گرسنگی بر بدن عارض شد در حدّ سدّ جوع یعنی فقط در حدّ رفع گرسنگی غذا صرف شود و نه بیشتر اما در مورد نوع غذای ظهر بهتر است از مقداری سالاد و سیب‌زمینی و همین طور در روزهای دیگر هفته برای تنوع ماست و برنج البته بدون گوشت [که البته این برنج می‌تواند به صورت غذاهای خورشتی هم باشد ا لبته بدون گوشت و به جای گوشت در خورشت قیمه می‌توان از قارچ استفاده کرد]. در وعدة ظهر ماست ، سالاد، ترشی حتماً گنجانده شود.

با توجه به سوداساز بودن وعدة ظهر از خوردن عدس‌پلو در ظهر به شدت پرهیز شود ولی اگر هم مصرف شد با سالاد فراوان و ماست مصرف شود، تا اثر سوء آن را برطرف یا خنثی کند.

متأسفانه تصور غلط در مورد عدس این است که چون اشک چشم را زیاد می‌کند پس زیاده‌روی در آن بی اشکال است که این مطلب شاید یکی از بی‌پایه‌ترین حرف‌ها در باب تعذیه باشد.

شام: طبق احادیث و روایات باید از خوابیدن با شکم گرسنه پرهیز کرد اما خوابیدن با شکم پر هم تقبیح شده و طالب سلامتی باید حتما بین شام خوردن و خواب سه ساعت فاصله قرار دهد. بنابراین حد وسط گرسنگی و سیری باید در وعدة شام مراعات شود و از مصرف غذاهای همراه با نان (سفید) و برنج و در کل نشاسته‌ای باید پرهیز کرد. به طور کاملاً خلاصه مصرف دو سه عدد خرما برای شام کافی است و بد نیست بدانید که مصرف پنیر در شب مزایای بیشتری از مصرف آن در روز دارد و از نان و پنیر و گردو می‌توان به عنوان یک وعدة غذایی مناسب برای شام استفاده کرد. ضمن اینکه شوری پنیر برای دندانها مفید بوده و برای سلامتی دهان و دندان و جلوگیری از بوی بد دهان مفید است.

ممکن است گفته شود که مصرف مرتب نان و پنیر در شب خسته کننده و خارج از تنوع و تحمل است باید گفت: همانطور که این نوع غذا در صبحانه صورت کاملاً تکراری ممکن است مصرف شود هیچ اشکالی ندارد اگر مثلاً سه شب در هفته نان و پنیر مصرف شود. البته در فصل بهار و تابستان مصرف انگور و خربزه و هندوانه را هم می‌توان به نان و پنیر اضافه کرد. و از یک غذای ساده و کامل لذت کافی را برد.

بهترین ساعت برای صرف شام همان ساعات ابتدائی شب یا غروب است که هم مطابق با افطار ماه مبارک رمضان است و هم طبق حدیث «صُومُوا تَصِحّوا» یعنی روزه بگیرید تا سالم بمانید برای سلامت جسم بسیار مفید است.

اگر فردی خواهان سلامت جسم به همراه روح است باید بداند که تحمل مقدار کمی گرسنگی در روز هیچ ضربه‌ای به سلامتی او نمی‌زند و بیماری‌هایی مثل زخم معده و سوء هاضمه و... در اثر گرسنگی محض نیست بلکه دلائل دیگری دارد که از حوصلة بحث خارج است.

غذاهای مناسب برای شام: همان برنج با خورشتی که هم با گوشت همراه باشد و هم مقداری آبکی باشد تا هم از خشکی برنج کاسته شود و هم از یبوست پرهیز شود. البته نکتة مهم در مورد گوشت این است که تقسیم‌بندی گوشت‌ها به سفید و قرمز کاملاً اشتباه بوده و تقسیم‌بندی صحیح گرمی و سردی گوشت است که گوشت گاو و گوساله و مرغ و ماهی سرد و گوشت شتر و گوسفند و مرغابی و کبک و قرقاول و اردک و... غیره گرم هستند. به طور کلی مصرف گوشت‌های سردی مثل گاو و گوساله اصلاً توصیه نمی‌شود اما مثلاً مرغ که مزاج سرد دارد در ظهر تابستان آن هم در مناطق گرمسیری همچون اهواز و خوزستان بلامانع است مصرف ماهی در مناطق ساحلی و دریایی مفید است ولی در غیر این مناطق بسیار مضر بوده و بنده علت بسیاری از نازایی‌ها را مصرف بی رویة این گونه گوشت‌ها می‌دانم.

خداوند متعال تمام احتیاجات ضروری بدن را در محصولات و چیزهای اطراف هر شهر و سرزمینی قرار داده و محصول هر شهری برای مردم همان مناطق مفید است. مثلاً به قول یکی از اساتید اگر برای مدتی آب شرب مصرفی مردم قم و تهران عوض شود بعد از مدتی هم تهرانی‌ها و هم قمی‌ها از مصرف آب غیر بومی بیمار خواهند شد.

نکتة دیگر در مورد نوع شام پرهیز از غذایی مثل قورمه‌ سبزی است که برخلاف طبع مردم کشورمان بسیار کم خاصیت  است و اگر هم خاصیتی در آن هست به خاطر گوشت آن است و بس.

اما اشکالات قورمه سبزی، لوبیائی است که طبق نظر بوعلی سینا ارزش غذایی ندارد یا لااقل بسیار ارزش غذائی کمی دارد و در ضمن برای چشم هم مضر است، سبزی است که به علت پخته شده 90 درصد خاصیت خود را از دست داده است و نهایتاً برنج است که هم سرد و هم خشک است، عامل یبوست است، و باعث غلظت خون هم می‌شود.

اما بهترین غذای ایرانی، آبگوشت و تا حدودی خورشت قیمه با گوشت گوسفندی است که متأسفانه از لااقل آبگوشت غفلت می‌شود.

یکی دیگر از وعده‌های شام می‌تواند علاوه بر آبگوشت، مصرف سیراب و شیردان گوسفند باشدکه شبیه آبگوشت پخته می‌شود و نیازی هم به نخود و سیب‌زمینی ندارد پس در اینجا تعدادی خورشت مفید دیگر را علاوه بر این دو (آبگوشت و قیمه) معرفی می‌کنم.

1-  خورشت کرفس به شرط آنکه کرفس آن آب پز بوده باشد و با گوشت گوسفند همراه باشد. در ضمن کرفس خاصیت ضد چربی نیز دارد.

2-  خورشت کدو که همان قیمه بادمجان را باید با کدو پخت و مصرف کرد که اولاً خاصیت‌های کدو بر کسی پوشیده نیست در ثانی بادمجان هم مثل لوبیا از ارزش غذایی بسیار پائینی برخوردار است.

3-  سوپ که در حال حاضر به آن به چشم پیش غذا یا غذای بیمار نگاه می‌شود. غافل از اینکه اگر لااقل هفته‌ای یکبار مصرف شود هم معدة سبک و سالمی خواهیم داشت و هم از خاصیت حبوباتی مثل لپه و عدس در سوپ بهره خواهیم برد.

در اینجا 5 غذا نام برده شد که به ترتیب عبارتند از:

1-  آبگوشت 2- خورشت قیمه 3- خورشت کرفس 4- خورشت کدو 5- سوپ و خورشتهایی مثل فسنجان را می‌توان هر از چند گاهی با یکی از این وعده‌ها عوض کرد یا مابین این غذاها هر از چند گاهی مصرف نمود.

اما مصرف غذاهایی که ریشة ایرانی ندارند مثل ماکارونی آن هم اگر سبوسدار باشد فقط به عنوان رفع هوس و هر ماهی یکبار پیشنهاد می‌شود نه بیشتر آن هم در صورتی که از قارچ و گوشت گوسفند به عنوان مواد آن استفاده شود.

غذائی مثل پیتزا در ابتدا در کشوری مثل ایتالیا به عنوان غذای فقرا ابداع شد و در حال حاضر پزشکان و کارشناسان اروپایی پیتزا را به علت فقر در تنوع غذائی مناسب و سالم به عنوان بهانه‌ای برای مصرف سس گوجه فرنگی توصیه می‌کنند و بس، یعنی از نظر خود آنان تنها مادة سالم پیتزا سس گوچه‌فرنگی است، در حالی که با جایگزین کردن گوشت گوسفند (چرخ کرده) با قارچ به جای سوسیس و کالباس و سیب‌زمینی آب‌پز به جای سرخ کرده بر روی نان سبوسدار آن هم بدون سرخ شدن نان (به صورت خام) می‌توان از غذائی سالم و مقوی بهره برد و آن را تبدیل به خوراکی کرد که هم می‌توان به صورت شام مصرف کرد و هم از مضرات پیتزا در امان بود.

پس یاد بگیریم ابتدای روز را با مصرف صبحانه آغاز کنیم و تا زمانی که گرسنه نشدیم (آن هم بسیار گرسنه نه مقداری گرسنگی) به سمت غذا نرویم.

خود را مقید به ساعت و وعدة غذائی نکنیم و از روی میل غذا بخوریم نه از روی عادت.

یاد بگیریم که از ظرف غذای کوچک استفاده کنیم چرا که از نظر روان‌شناسی اشتها را کمتر کرده و باعث می‌شود که کمتر میل به خوردن غذای بیشتر داشته باشیم.

یاد بگیریم طبق فرامین و دستورات دینی و مذهبی غذا بخوریم یعنی صرف  غذا با ذکر بسم الله ابتدای به خوردن با چشیدن مقداری نمک و ختم غذا به چشیدن مقدار کمی نمک و مصرف مقداری سرکة رقیق شده بعد از صرف غذا در حدّ یکی دو قاشق سرکه در یک لیوان پر از آب.

علی اکبرخدابخشی عضوموسسه تحقیقات حجامت ایران