قابل توجه دولتمردان:لطفاً کمی به آراء و عقاید ابوریحان بیرونی عمل نمایید!
پایگاه خبری تحلیلی قدس انلاین_مصطفی لعل شاطری: ابوریحان بیرونی، بی شک یکی از نظریه پردازان قرن 3 و 4 هجری سرزمین ایران می باشد، به نحوی که آراء و نظریات سیاسی- اجتماعی وی با رنگی اسلامی- ایرانی در هر زمانی قابلیت استفاده را داراست.
وی که روشش در رسیدن به عقاید خارق العاده اش اکثراً تجربی و علمی بوده است، نظراتی بسیار پسندیده در باب ویژگی ها و کارکرد دولت را از خود برجای نهاده است به نحوی که غلامحسن مقیمی می نویسد: ماهیت مباحث انسان شناسی و در پی آن جامعه شناسی بیرونی که ترکیبی از نیروهای متضاد است، مفهوم عدالت را تا سر حد عالی ترین فضیلت فردی و اجتماعی ارتقا می دهد؛ از این رو، عدالت اقتصادی و سیاسی را بالاترین فضایل و کمالات جامعه تلقی می کند که حکومت متکفل تأمین آن است؛ و مهم ترین کار ویژه ی حکومت حضرت مهدی (عج) را اجرای عدل و داد می داند؛ بدین ترتیب غایت حکومت نیز عدالت گستری است.
فلسفه پول عدالت است، نه ذخیره
بیرونی در مقدمه کتاب الجماهر فی الجواهر، عدالت اقتصادی را یکی از مهم ترین وظایف حکومت بر می شمارد و در ضمن مباحث خود درباره پول و ضرورت کنترل دولت بر ضرب سکه و جلوگیری از کنز و جعل آن، فلسفه پیدایش پول را برقراری عدالت و مساوات میان دارا و فقیر و توزیع عادلانه ثروت در جامعه می شمارد. در جای دیگر، وقتی از لزوم «خزانه داری» برای حکومت بحث می کند، خزانه را به عنوان انباشت کنز و سرمایه نمی داند، بلکه از آن به عنوان ثروت عمومی برای استقرار مساوات و عدالت اجتماعی و از بین بردن فقر و شکاف اقتصادی نام می برد.
شهروندان امنیت اجتماعی می خواهند!
از نظر بیرونی، مبنای زندگی مدنی «امنیت اجتماعی» است؛ از این رو، «وظایف انسانی حکومت، برقراری رفاه و آسایش عمومی و دفاع از حقوق اجتماعی شهروندان» است؛ اما به لحاظ جامعه شناسی شاید یکی از دلایل مهم توجه بیرونی به مسأله امنیت، اوضاع نابسامان دولت ها و حاکمیت های سیاسی عصر بیرونی است. چرا که وی در طول زندگی اش شاهد ظهور و سقوط دست کم شش دولت مسلمان بوده است.
وظیفه دولت مردان عمران و آبادی است
بیرونی هر وقت از حکومت های عادل بحث کرده به نوعی مهم ترین خصیصه آن ها را گسترش علم، اصول صناعات و شهرنشینی ذکر نموده است به نحوی که بیان می دارد:
پیشدادی [پادشاهان عادله ایران باستان] است و آنان کسانی بودند که همه زمین را مالک شدند و شهرهایی به پا نمودند و معادن را استخراج کردند و اصول صناعات را نیز به دست آوردند و در دوره فرمانروایی خود روی زمین عدل و داد نمودند، و نیز در مواردی که از وظایف خواص و حاکمان جامعه بحث می کند، «آبادگردانی» و «عمران زمین و برپایی سیاست و مدنیت و رام سازی عوامل و پدیده های طبیعی و جانوران برای تأمین نیازهای مختلف انسان» و در یک کلمه «ایجاد تمدن» را از مهم ترین کارهای ویژه ی آنان تلقی می کند.
برپایی رسوم و مقررات دینی و ملی
جامعه سیاسی دارای دو منبع تغذیه است: یکی، دین که مجموعه ای از قوانین ثابت و غیرمتغیر است و دیگری، عقل که مجموعه ای از مقررات متغیر است که عرف عقلا براساس نیازمندی های زمان و مکان وضع می کنند؛ ولکن در اثر تحولات زندگی بشری کارآیی خود را از دست می دهند؛ از این رو، بر قشر عقلا و حاکمان جامعه است تا براساس مصالح جدید، قوانین جدید را وضع و آن ها را اجرا کنند.
بیرونی ضمن اشاره به کار ویژه جامعه پذیری اعیاد ملی و مذهبی می نویسد: اعیاد «دنیوی، اعیادی مقدس است که پادشاهان و بزرگان دین آن ها را وضع کرده تا موجب شادمانی، دوستی و دعای خیر مردم شود... و اطاعت و خدمت گزاری خود را نسبت به پادشاهان اظهار کنند». بدین سان، رسوم و مقررات دینی و ملی نه تنها لازم است، بلکه برای جلب مشارکت اجتماعی و سیاسی مردم می بایست همه ساله اجرا گردد.
از منظر ابوریحان، حاکمان می بایست در ضمن اجرای قوانین عمومی و حکومتی، مقررات دینی را نیز اجرا کنند؛ از این رو درباره معاویه که به صادرات کالاهای غیرمشروع مبادرت ورزیده با لحن اعتراض می نویسد: «و این بیع از آن برگزید که دینار به دینار فروخته باشد و از آفت اخیر در حکم ایالت [حکومت] و نه دیانت اعراض کرد»، کما این که به سلطنت بنی عباس که در اواخر عمر خود فقط به اجرای امور دینی و اعتقادی مردم می پرداختند و قدرت لازم را برای سلطنت دنیوی مردم نداشتند، اعتراض می کند. بنابراین وی اجرای هر نوع قوانین (عقلی و شرعی) را لازم و مکمل همدیگر می دانست. بیرونی در ضمن بحث از خاستگاه حکومت های یونان باستان که «سنت ها و قوانین خویش را از حکمای خود اخذ می کرده اند» و هندوان که قوانین آن ها را «رُس های حکیم» صادر می کردند، با لحن نقادانه می گوید شهروندان جامعه هرگز از مقررات و آداب شرع و رسولان بی نیاز نخواهند بود؛ لذا ایشان هم اجرای قوانین عقل که دارای ماهیت «رشد» و تغییر است را ضروری می داند و هم مقررات شرع را که همراه «تعب و مشقت... و [دارای ماهیت] ثابت و بقا» است را لازم می داند.
اگر عدالت باشد مردم همکاری می نمایند!
از دیدگاه بیرونی، اگر زمام داران عادل باشند قلب ها به سوی آنان جذب و در پیش آمدهای روزگار به او پناه می آورند، و این تضمین کننده ثبات ارکان حکومت بوده و موجب پیوند محکم بین شهریاران و دولتمردان و شهروندان می گردد، چون اگر غیر از این باشد جامعه متشتّت و معارض با حاکمیت می شود و برای آرمان ها و خواست های خود، متوسل به خشونت می شود؛ از این رو، وی علت قیام علیه پادشاهی یزدگرد بن شهریار (پادشاه ایرانی) را «غلبه اشخاصی که مستحق این مقام نبودند» ذکر می نماید و همچنین در مورد ذی القرنین، علت دولت مقتدر وی را داشتن صفات پسندیده که شایسته زمام داران بزرگ است می داند.
همچنین وی از حکومت شمس المعالی که دارای صفات شایسته رهبری از جمله عدم ظلم، دیانت، عدل و انصاف، فروتنی و تدبیر است، با تمجید و احترام نام می برد و در کتاب الجماهر فی الجواهر نیز به انسانیت، مروت و فتوت اشاره می کند و آن ها را لازمه زمام داری دانسته که باید بر رفتار حکمرانان و رهبران جامعه حاکم باشد، چرا که حکومت شرافت ذاتی دارد و حاکمان به تعبیر ابوریحان باید «عصامی» باشند نه «عظامی». تنها در این صورت است هر مشقتی را برای آسایش خلق، فروتنانه تحمل می کنند و زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی را فراهم می سازند که خود موجب اعتماد مردم به حاکمان و ایجاد دوستی و محبت بین زمام داران و مردم می شود که نتیجه آن استحکام و دوام دولت است.
منابع:
1- ابوریحان بیرونی، المجاهر فی معرفة الجواهر؛ صص75، 79، 82- 84، 99- 101.
2- ابوریحان بیرونی، آثار الباقیه؛ صص203، 324.
3- غلامرضا جمشیدنژاد. فلسفه، اقتصاد و اجتماع، نشریه آیینه میراث، 1376.
4- غلامحسین مقیمی. زندگی و اندیشه سیاسی ابوریحان، نشریه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم (ع)، 1381.
چهار توصیه راهبردی خداوند به موسی(ع)
قدس آنلاین:در فطرت همه انسانها پای بندی به اخلاق و توجه به یک مرکز معنوی وجود دارد و همه تلاش می کنند تا برای رسیدن و توجه به آن مبدأ اقدامات نیک انجام دهند.
بسیاری افراد متاسفانه به جای نهادینه کردن خوبی ها مسیر اشتباه را می پیمایند و به سمت وسوی رذایل اخلاقی روی می آورند .
خداوند تبارک و تعالی بر اساس روایت زیر چهار نکته کلیدی را متذکر میشود که با توجه به آن می توان رضایت خالق هستی بخش را کسب نمود و برای خویش نیز آرامش دنیا وآخرت را به ارمغان آورد
- اصبغ بن نباته از امیر المؤمنین (ع) نقل مىکند که فرمود: خداوند به موسى (ع) فرمود: اى موسى! توصیه مرا به چهار چیز در باره خود حفظ کن:
اول اینکه مادامى که گناهان خود را آمرزیده ندیدى به عیبجویى از دیگران مشغول مباش
دوم اینکه مادامى که خزانههاى مرا پایان یافته ندیدى غم روزى مخور
سوم اینکه مادامى که پادشاهى مرا زوال یافته ندیدى به کسى جز من امیدوار مباش
چهارم اینکه مادامى که شیطان را مرده نیافتى از مکر او ایمن مباش. (الخصال / ترجمه جعفرى ؛ ج1 ؛ ص317)
لطیفههای سوری برای موشکهای آمریکایی!
مردم سوریه با شنیدن خبر شلیک و سقوط دو موشک بالستیک در دریای مدیترانه، اقدام به انتشار پیامک ها و لطیفه های بامزه در این باره کرده اند.
به گزارش قدس آنلاین به نقل از العالم، شهروندان سوریه با انتشار لطیفه هایی درباره خبر شلیک دو موشک بالستیک در دریای مدیترانه - که در راستای تهدید و فشار علیه آن کشور انجام شد- و در آب های شرق مدیترانه سقوط کرد، با جنگ روانی غرب به مقابله برخاسته اند.
این در حالی است که برخی منابع خبری، از هدف قرار گرفتن این موشک ها توسط پدافند ضدهوایی سوریه خبر می دهند.
در همین حال، پنتاگون (وزارت جنگ آمریکا) با صدور بیانیه ای، هرگونه ارتباط میان شلیک این موشک ها و حمله به سوریه را منتفی دانست.
اما ساعتی پس از انتشار این خبر، سوری های خوش ذوق، سیلی از "کامنت" ها و نظرات مطایبه آمیز را در ذیل آن درج کرده اند. شماری از لطیفه ها و نظرات جالبی که شهروندان با انتشار و درج آنها ذیل اخبار مربوط به شلیک این دو موشک، آنها را به تمسخر گرفته اند، به شرح زیر است:
- خبر فوری: دو موشک در حالی که لباس شنا بر تن داشتند در ساحل لاذقیه رؤیت شدند!
- خبر فوری: موشک های آمریکایی برای شنا در سواحل نیلگون سوریه آمده بودند!
- خبر فوری: مشاهده دو موشک که شناکنان به سوی منطقه "جبله" در حال حرکت بودند.
- خبر فوری: بلندگوهای مساجد شهرهای ساحلی سوریه، خبری مبنی بر گم شدن یک موشک پخش کرده اند.
- در نظر دیگری با اشاره به استفاده از "موج انفجار" که از روش های ماهیگیری است، آمده است: جوانان مناطق ساحلی سوریه، پس از سقوط دو موشک در دریا، برای جمع آوری ماهی ها در طول ساحل مستقر شده اند!
- یک منبع آگاه اعلام کرد که این دو موشک با اعلام جدایی از کشتی جنگی امریکا، به نیروی دریایی سوریه در دریای مدیترانه پیوستند!
- در یک پیامک دیگر با به سخره گرفتن شلیک این موشک ها و ارتباط دادن آن به کمبود سوخت در سوریه آمده است: یک منبع، علت تأخیر دو موشک در رسیدن به اهدافی در خاک سوریه را تمام شدن سوخت آنها اعلام کردند. خدا ازتو نگذرد معاون نخست وزیر (قدری جمیل)! وضعیت کمبود سوخت تا این حد وخیم شده است؟!
- منابع سوری اعلام کردند: ترافیک شدید کشی های روسیه و امریکا در دریای مدیترانه باعث تأخیر در رسیدن این دو موشک به خاک سوریه شده است!
- خبر فوری: مردم طرطوس پلاکاردهایی را در دست دارند که روی آن نوشته شده است: خیلی خوش آمدید! چقدر دیر کردید!
***
این پیامک ها همچنین به تأثیر دو موشک مذکور بر سیاستمداران لبنان نیز پرداخته اند، به طوری که یکی از پیامک ها با اشاره به توقع مردم سوریه برای انجام اقدامی غیر از محکومیت تجاوز به سوریه از سوی میشل سلیمان رئیس جمهور لبنان نوشته است: میشل سلیمان در بالکن در انتظار رسیدن موشک هاست تا هر چه سریع تر بیانیه محکومیت را تدوین و صادر نماید!
فایز غصن (وزیر دفاع لبنان) رادارهایش را به کار انداخته و با پیژامه، در بالکن ایستاده است تا موشک ها را رصد کند.
احمد فتفت، [از سران گروههای لبنانی مخالف دولت سوریه]، خود را آماده کرده است تا در صورت رسیدن موشک های مذکور از آنها با چایی پذیرایی کند.
و در یکی از متفاوت ترین این لطیفه ها آمده است: "یک گشت دریایی طایفه آل جعفر، دو موشک مذکور را ربوده و در ازای آزادی آنها، خواستار دریافت یک کشتی جنگی شده اند"!

اکنون باید به آقای هاشمی رفسنجانی لقب مرد اشتباهات بزرگ را داد. آقای هاشمی رفسنجانی زمانی نه چندان دور چهرهای انقلابی و پایبند به اصول انقلاب و خط امام را داشت اما اکنون شائبه کمرنگی آن انقلابیگریها میرود. ادامه اتخاذ چنین مواضعی که چندی است از سوی او بیان میشود نگرانی آینده سیاسی نامطلوبی را برای ایشان رقم خواهد زد.
بررسی رفتار سیاسی و اجتماعی آیت الله هاشمی رفسنجانی در جریان انتخابات ریاست جمهوری 84 انتخابات ریاست جمهوری 88 و سرانجام انتخابات ریاست جمهوری 92 اشتباهات بزرگ ایشان را نمایانتر ساخته است.درباره مسائل بین المللی و سیاست خارجی هم مواضع ایشان قابل نقد و انتقاد است. به ویژه آن سخنانی که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره تحولات سوریه گفته شده است.
شاید اگر شخصیتهای نامدار سیاسی کشور سعی کنند کمتر سخن بگویند این اشتباهات هم کمتر بروز نماید. و البته تاثیر آن هم منفی نخواهد بود. چون سخن بزرگان اگر اشتباه باشد تاثیر هم بیشتر هم بدتر خواهد بود.پس همواره از بزرگان سخن سنجیده توقع میرود نه چیز دیگر.
پیامبر اکرم (ص) در حدیثی فرمودهاند؛ «زبان مؤمن در پس دل اوست، هرگاه بخواهد سخن بگوید، درباره آن مى اندیشد و سپس آن را مى گوید اما زبان منافق جلوى دل اوست هرگاه قصد سخن کند آن را به زبان مى آورد و درباره آن نمى اندیشد.»
امام علی (ع)هم در حدیثی فرمودهاند؛ سخن چون دواست، اندکش سودمند و زیادش کشنده است.
امام سجاد (ع) نیز فرمودهاند؛ «مؤمن سکوت می کند تا سالم ماند و سخن می گوید تا سود برد.»
از امام موسی کاظم (ع) هم نقل شده است؛ «کم گویی ، حکمت بزرگی است، بر شما باد به خموشی که آسایش نیکو و سبکباری و سبب تخفیف گناه است .»
آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام مدتی است درباره مسائل بینالمللی به ویژه سوریه اظهار نظراتی میکند اما برخی از این مواضع هیچ تناسبی با سیاستهای نظام اسلامی و دستگاه دیپلماسی کشور ندارد.
سوریه اکنون در حال جنگ با گروههای تروریستی، سلفی، تکفیری و وهابیانی است که از سوی آمریکا و غرب حمایت میشوند و بیش از 2 سال است که این جنگ ادامه دارد و علیرغم این همه فشار و انتظاری که آمریکا برای سرنگونی دولت قانونی اسد داشت به وقوع نپیوسته و اکنون عصبانیت آنها مضاعف شده و قصد حمله نظامی دارند.
چند روز پیش بود که آیت الله هاشمی رفسنجانی در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اهمیت راهبردی سوریه در منطقه از سوریه با عنوان دژ مستحکم مقابله با رژیم صهیونیستی نام برده بود. البته چند روز پیش از این سخنان، خانم نعمیه اشراقی سخنی از آقای هاشمی نقل قول کرده بود که در آن گفته بود «دولتی که ملت خود را بمباران شیمیایی کند عواقب سخت آن را خواهد دید...»
گرچه این نقل قول از سوی خانم اشراقی آن هم به واسطه نقل شده بود اما وی بابت آن عذرخواهی کرد. اما سخنی تازه از زبان آیت الله گفته شده است که بر روی سایت ایشان هم وجود دارد.
پرسشی که در این باره مطرح میشود این است که چرا اینقدر درباره برخی مسائل تغییر رویه دیده میشود. و سخنان ضد و نقیضی نقل میشود؟
آیا سوریهای که خط و دژ مستحکم مقابل رژیم صهیونیستی است میتوان به این راحتی او را متهم به استفاده از سلاح شیمیایی ضد مردم خودش معرفی کرد؟ بازرسان سازمان ملل دفعات پیشین که از سوریه و مکانی که مورد اصابت شیمیایی قرار گرفته بود دولت را از این اتهام مبرا ساختند اکنون هم این بازرسان به سوریه رفتند و تحقیقات خود را انجام دادند و جامعه جهانی در انتظار نتایج این تحقیقات است.
آمریکاییها هنوز بازرسان به سوریه نرفته ادعا کردند که قطعاً دولت و ارتش سوریه از سلاح شیمیایی استفاده کرده است حال اگر ما هم همچون آمریکا چنین موضعی داشته باشیم چه تفاوتی با آمریکاییها خواهیم داشت؟ تفاوت ما با آمریکا در همین است که مقابل اینگونه رفتارهای آمریکا در جهان ایستادهایم و حتی در جنگ 8 ساله عراق علیه ایران هم زخم خورده آمریکاییها هستیم اکنون چگونه میتوان پذیرفت شخصیتی همچون آقای هاشمی رفسنجانی چنین مواضعی را در قبال سوریه اتخاذ کند.
سوریه تنها کشوری بود که در منطقه و در زمان جنگ عراق علیه ایران از جمهوری اسلامی حمایت میکرد. میتوان آن را فراموش کرد؟
آیت الله هاشمی رفسنجانی که به شیرگاه سفر کرده بود به تحولات سوریه اشاره کرد و یادآور شد: کشور اخیرا شاهد خطر بزرگی است و آمریکا و جهان غرب به یک کشور عربی اعلان جنگ کردند و اکنون در سوریه گوشها منتظرشنیدن صدای انفجار بمب هستند و صدها هزار نفر از مردم سوریه کشته شدند و هشت میلیون آواره در داخل و خارج از کشور دارد و تعدادی در زندانها بسر می برند و از ورزشگاه ها برای زندان استفاده میشود.
این سخنان حتی از زبان دشمنان سوریه هم جاری نمیشود که ورزشگاههای سوریه تبدیل به زندان شده است، که اگر چنین چیزی بود تاکنون آنها در رسانههای خود آن را مطر ح میکردند، حال چگونه آقای هاشمی رفسنجانی از این اقدام دولت سوریه مطلع است و آن را بیان میکند جای تعجب است.
ایشان که این سخنان را در شیرگاه و در مراسم دوازدهمین سالگرد درگذشت آیت الله صالحی مازندرانی در مسجد جامع این شهر مطرح کرده است با متهم کردن دولت سوریه به استفاده از سلاح های شیمیایی گفته است:«مردم از طرف حکومت خودشان مورد حمله شیمیایی واقع شده اند و حالا هم باید منتظر حمله خارجیها باشند.»
این سخن رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در خبری که بر روی سایت آیت الله هاشمی منتشر شده وجود ندارد و این پایگاه برای رفع همه شائبهها و شبهات بهتر است که فیلم یا صدای سخنان ایشان را منتشر کند تا همگان از شک و تردید بیرون بیایند.
در همین زمینه برخی نمایندگان مجلس نسبت به این سخنان و مواضع انتقاداتی را مطرح کردهاند.
حجتالاسلام احمد سالک: دفتر هاشمی با انتشار فیلم سخنرانی وی درباره سوریه به شایعات پایان دهد
نماینده مردم اصفهان از دفتر هاشمی رفسنجانی خواست برای پایان دادن به شایعات، با انتشار فیلم سخنرانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره اوضاع سوریه، به نگرانیها پایان دهد.
سالک در گفتوگو با فارس، با اشاره به اظهارات منتسب به هاشمی رفسنجانی علیه دولت سوریه که در برخی سایتها ذکر شده، گفت: در رسانههای عمومی و خبری، مطالبی به نقل از آقای هاشمی رفسنجانی ریاست محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام علیه دولت اسد مطرح شد که جای تعجب و البته نگرانی دارد.
وی افزود: اگرچه این سخنان در اخبار دفتر آقای هاشمی مطرح نشده، اما این امر نگرانی مردم و دلسوزان انقلاب اسلامی را برطرف نکرده است و بهتر است دفتر آقای هاشمی فیلم سخنرانی ایشان درباره سوریه را منتشر کند.
نماینده مردم اصفهان در مجلس در ادامه با بیان اینکه هیچ تردیدی نیست که تروریستها برای پیاده کردن اهداف آمریکا و رژیم صهیونیستی از سلاحهای شیمیایی علیه دولت و ملت سوریه استفاده میکنند، خاطرنشان کرد: بعید است که آقای هاشمی منکر موضوعات روشن سوریه شده و ادعای دشمنان سوریه را مطرح کرده باشد.
حقیقتپور:متهم کردن دولت سوریه اشتباه بزرگی است
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس هم از دفتر آیتالله هاشمی رفسنجانی خواست تا برای روشن شدن موضوع و اثبات ادعایش فیلم سخنرانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره سوریه را منتشر کند.
منصور حقیقتپور نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اخبار برخی سایتها درباره اظهارات هاشمی رفسنجانی علیه دولت سوریه در جمع مردم سوادکوه، گفت: آقای هاشمی فردی باتجربه، پخته و فهمیده است و بعید است علیه دولت سوریه سخن گفته باشد.
وی با بیان اینکه، قطعاً این تروریستها هستند که از سلاح شیمیایی علیه دولت و مردم سوریه استفاده کردهاند، اظهار داشت: با توجه به شناختی که از آقای هاشمی داریم بعید میدانم ایشان چنین اشتباه بزرگی مرتکب شده و دولت اسد را به استفاده از سلاح شیمیایی متهم کرده باشد.
حقیقتپور همچنین با اشاره به عدم انتشار این سخنان در سایت مجمع تشخیص گفت: بهتر است برای روشن شدن موضوع، دفتر آقای هاشمی فیلم سخنرانی ایشان را پخش کند تا همه چیز ثابت شود.

صادق زیباکلام را تقریبا همه آنها که در عرصه سیاست به هر نحوی حضور دارند، میشناسند.
این استاد دانشگاه تهران و تحلیلگر مسائل سیاسی هر از گاهی اظهاراتی دارد که شاید شبیه به اظهارات هیچکس نیست و برای همین است که معمولا سخنان او جذابیت تیتر شدن دارد.
او چند وقت پیش در گفتوگو با یکی از خبرگزاریها گفته بود: «در شرایط فعلی لازم است شخصی چون توفیقی وزیر علوم شود تا بتواند مقداری از حق کشی هایی که نسبت به اساتید و دانشجویان در 4سال اخیر شده است را جبران کنند و زمینه بازگشت دانشجویان و اساتید به دانشگاهها فراهم شود البته بنده شک دارم مجلس به توفیقی رای اعتماد بدهد زیرا به همان دلیلی که نمایندگان به میلی منفرد رای اعتماد ندادند به همان دلیل به توفیقی هم رای نخواهند داد. در واقع اگر میلی منفرد مقصر شناخته شود جرم دکتر توفیقی خیلی بیشتر از ایشان است. وقتی مجلس معتقد بود میلی منفرد در حالی که از کنار فتنه رد می شده باد فتنه وی را گرفته است آقای توفیقی شرایط بدتری دارد. در واقع نه تنها باد فتنه دکتر توفیقی را گرفته بلکه رو در رو و شاخ به شاخ با فتنه تصادم و تصادف کرد از این فکر می کنم مجلس به هیچ وجه به وی رای اعتماد ندهد اما باتوجه به مصیبت هایی که در 4سال اخیر به دانشگاههای کشور وارد شده است بنده به دکتر روحانی پیشنهاد می کنم آقای توفیقی را فعلا برای اخذ رای اعتماد به مجلس معرفی نکند و از سه ماه مهلت قانونی که دارد استفاده کند و دکتر توفیقی به عنوان سرپرست به وظایف خود عمل کند و اساتید اخراج شده و دانشجویان ستاره دار به دانشگاهها بازگردانده شوند و پس از سه ماه فردی که کمتر در مظان اتهام فتنه قرار دارد به مجلس معرفی شود تا بتواند رای اعتماد را به دست آورد.»
مرور دوباره اظهارات زیباکلام جالب به نظر میرسد و میتوان نکات مهمی را از آن استخراج کرد.
اول آنکه او هم بر این نکته اعتقاد دارد که جرم توفیقی بیشتر از میلیمنفرد است.
دوم آنکه تاثیرگذاری سرپرست فعلی وزارت علوم در ماجرای فتنه بیش از آن چیزی است که خیلیها تصور میکنند و به قول آقای زیباکلام توفیقی با فتنه شاخ به شاخ کرده است!
سوم آنکه مجلس به هیچ وجه به ایشان رای اعتماد نمیدهد.
اما جدای از اینها چند نکته دیگر هم به شکل توصیهای مطرح میشود که گویی جناب روحانی این پیشنهادهای زیباکلام و همفکران او را کاملا جدی گرفته است.
برخلاف معرفی سریع وزرا از سوی روحانی در مراسم تحلیف، رئیسجمهور برای معرفی وزرای 3 وزارتخانه باقیمانده چندان عجلهای ندارد و فعلا با سرپرستهای منصوب خود کار را پیش میبرد.
دقیقا طبق پیشنهاد زیباکلام، سرپرست وزارتخانه این روزها مشغلههای فراوانی دارد.
توفیقی این روزها و با پایان تابستان و نزدیکی فصل پاییز، مشغول درو کردن است. او کلید روحانی را در جیبش گذاشته و داس به دست، مشغول پاکسازی وزارت علوم و دانشگاههاست.
آخرین تغییر را هم که احتمالا تا زمان چاپ این مطلب رسانهای شده، خبر برکناری رئیس دانشگاه علامه است. «با حکم توفیقی سرپرست وزارت علوم، حسین سلیمی جایگزین سید صدرالدین شریعتی، رییس قبلی دانشگاه علامه شد.»
این خبری است که در بسیاری از خبرگزاریها منتشر شد و البته این آخرین تغییر هم نخواهد بود.
از زمان سرپرستی توفیقی تاکنون تغییراتی در این وزارتخانه رخ داده که میتوان به تغییر معاون اداری مالی، مدیر روابط عمومی، رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان، معاون حقوقی و امور مجلس، مدیرکل وزارتی وزارتخانه و رئیس دانشگاه علامه اشاره کرد.
درواقع، اطلاحطلبان به خوبی میدانند که احتمال کسب رای اعتماد سرپرست فعلی وزارت علوم (که فیلم اظهاراتش درخصوص انتخابات 88 منتشر شده) بسیار کم است و در این فرصت سرپرستی وی، میتوانند تغییرات مورد نظر خود در دانشگاهها و البته وزارت علوم را پیگیری کنند. کاری که توفیقی تاکنون به خوبی توانسته از پس آن برآید.
توفیقی به جای داس کلید داشته باشد
حجتالاسلام سلیمی با انتقاد از عزل و نصبهای شتابزده سرپرست وزارت علوم گفت: هرچه سریعتر باید جلوی این اقدامات گرفته شود.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتوگو با فارس به برکناری حجتالاسلام شریعتی از ریاست دانشگاه علامه طباطبایی توسط سرپرست وزارت علوم اشاره کرد و اظهارداشت: این برکناری و انتصاب در حالیست که سرپرست ممکن است از سوی رئیسجمهور به عنوان وزیر انتخاب نشود و حداکثر 3 ماه در این سمت باقی بماند.
عضو کمیسیون آموزش مجلس با اشاره به دیگر عزل و نصب های صورت گرفته در وزارت علوم، طرح این سؤال که آیا منطقی است در طی این 3 ماه این همه عزل و نصب صورت گیرد، تصریحکرد: ما انتظار داشتیم سرپرست وزارت علوم به جای داس، کلید در دست داشته باشد و شعار تدبیر و امید را محقق کند.
وی با تأکید بر اینکه به نظر میرسد قصد و غرض از این عزلو نصبهای شتابزده این است که فشار بر روی وزیر بعدی کم شود، افزود: هرچه سریعتر باید جلوی این اقدامات گرفته شود؛ چراکه ممکن است وزیر بعدی این این عزل و نصبها را نپسندد.
سلیمی با بیان اینکه آقای نصیری قیداری معاون پارلمانی وزارت علوم باید این نکات را با آقای توفیقی مطرحکند، افزود: ما در آستانه اول مهرماه هستیم و نباید دانشگاهها را با این تنش مواجه کنیم.
اقدامات سرپرست وزارت علوم مصداق افراط بوده و با اعتدال همخوانی ندارد
عضو کمیسیون آموزش مجلس با بیان اینکه اقدامات سرپرست وزارت علوم تندروی و مصداق افراط است، گفت: رفتارهای توفیقی با شعار اعتدال روحانی منافات دارد.
فرهاد بشیری نماینده مردم پاکدشت در مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از عملکرد سرپرست وزارت علوم، گفت: اعضای کمیسیون آموزش به معاون پارلمانی وزارت علوم درباره رفتارهای افراطی سرپرست این وزارتخانه هشدار داده و تاکید کردند که این عزل و نصبها به صلاح دانشگاه نیست.
وی افزود: با توجه به اینکه معلوم نیست که آقای توفیقی به عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شود، انتظار میرود ایشان در آستانه بازگشایی دانشگاهها دست به اقدامات شتابزده نزند.
بشیری با تاکید بر اینکه تغییرات پیاپی در دوران سرپرستی توفیقی میتواند صدمات زیادی به وزرات علوم وارد کند، تاکید کرد: آقای روحانی در حالی شعار اعتدال سر میدهد که اقدامات افراطی توفیقی با این شعارها منافات داشته و مصداق افراط است.
نماینده مردم پاکدشت در پایان با بیان اینکه اقدامات افراطی توفیقی با واکنش مجلس همراه خواهد شد، گفت: امیدواریم آقای روحانی با اقدامات افراطی توفیقی جلوگیری کند.
افکار توفیقی با افکار ملت ایران در تعارض است
رئیس کمیته اسلامی کردن دانشگاهها در مجلس ضمن انتقاد از عزل و نصبهای صورت گرفته در وزارت علوم، گفت: عزل شریعتی از سوی توفیقی در راستای اسلامزدایی از دانشگاهها است.
حجت الاسلام سیدمحمود نبویان نماینده تهران و رئیس کمیته اسلامی کردن دانشگاهها در مجلس شورای اسلامی، در واکنش به خبر عزل رئیس دانشگاه علامه طباطبایی از سوی سرپرست وزارت علوم اظهار داشت: بسیار جای تعجب است که چند سرپرست بسیار افراطی از طرف آقای روحانی برای برخی وزارتخانهها معرفی شده اند که این مسئله در وزارت علوم بیشتر جلب توجه میکند.
وی با بیان اینکه افکار توفیقی با افکار ملت ایران در تعارض است، افزود: متاسفانه فرد افراطی که سرپرست وزارت علوم شده در فتنه نقش تحریککننده داشت و اندیشه های وی هم با اندیشه اسلامی شدن دانشگاهها سازگاری ندارد.
نبویان ادامه داد: امثال توفیقی صدمات زیادی را در سال 88 به کشور وارد کردند و امروز میبینیم که چنین فردی سرپرست وزارت علوم شده است.
وی تاکید کرد: نمیدانم چرا توفیقی با نیروهای بسیجی و مذهبی دشمنی دارد. توفیقی باید توضیح دهد که چرا روسای دانشگاههایی که مذهبی هستند را یکی پس از دیگری عزل میکند.
وی اظهار داشت: ظاهرا دوستان افراطی دچار کمبود فرصت شدهاند تا در روز کارهایشان را انجام دهند و به همین دلیل گاهی اوقات و بدون اطلاع به افراد به طور شبانه آنها را عزل میکنند.
نبویان در پایان تاکید کرد: به نظر می رسد عزل آقای شریعتی از سوی توفیقی در راستای اسلامزدایی از دانشگاهها باشد.
عزل و نصبها در وزارت علوم عجولانه است
نماینده مردم تهران با اشاره به تغییر و تحولات اخیر در وزارت علوم گفت: عزل و نصبها در وزارت علوم عجولانه است.
علیرضا زاکانی نماینده مجلس تهران در حاشیه نشست سالانه اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در جمع خبرنگاران درباره عزل و نصبهای صورت گرفته در وزارت علوم گفت: عزل و نصبهای اخیر عجولانه است و باید با صبر و تحمل بیشتری انجام شود، هر عزل و نصبی باید منطق خودش را داشته باشد، اما چون معلوم نیست سرپرست فعلی وزیر پیشنهادی هم خواهد بود، قطعا چنین عزل و نصبهای صورت گرفته ممکن است آسیب بزند.
وی ادامه داد: اگر سرپرست محترم وزیر پیشنهادی شد، میتواند بیاید و بگوید این تیم من است و تیمشان را معرفی کند. خیلی از دوستان میگویند وقتی ایشان این اقدامات را انجام میدهند، میخواهند پیامی را به معاونین وزارتخانه بدهند مبنی بر این که من میخواهم چنین افرادی را معرفی کنم.
این نماینده مجلس ادامه داد: اگر ایشان به عنوان وزیر پیشنهادی معرفی شد، چون ما نمیتوانیم در این زمینه قضاوت کنیم. ولی معلوم نیست مجلس به ایشان رای دهد و باید حرفهای ایشان شنیده شود و سوالاتی ما را که از گذشته داشتهایم پاسخ دهد.
زاکانی در رابطه با سوابق گذشته سرپرست فعلی وزارت علوم نیز گفت: گذشته توفیقی بسیار مشخص است و موضعی که در 26 خرداد سال 88 در دانشگاه تهران اعلام کردند مشخص است که از اساس بیپایه و خلاف است و اتهاماتی را به نظام وارد کردند. اما خود ایشان باید پاسخ دهند و الا هم خود ایشان و هم مردم امروز میدانند ادعای وی در آن زمان نادرست بوده است.
وی با اشاره به تجربه مدیریتی توفیقی در پایان دولت هشتم در وزارت علوم گفت: ما تجربه مدیریت ایشان را در گذشته داریم و نمیخواهیم چیزی را به دولت تحمیل کنیم. ایشان باید مبتنی بر معیارها، ملاکهای و چارچوبهایی که است مورد بررسی قرار گیرند و البته هدف ما کمک به دولت است و آزادی رئیسجمهور در این زمینه باید حفظ شود.
توفیقی تحت فشار دیگران تصمیم میگیرد
عضو کمیسیون آموزش گفت: توفیقی تحت فشار دیگران عزل و نصبها را انجام میدهد، زیرا خودش نیز ابراز داشته بود که نمیخواهد این تغییرات را انجام دهد.
رضا صابری در گفتوگو با تسنیم درخصوص تغییر و تحولات و عزل و نصبهای اخیر در حوزه وزارت علوم، گفت: به هیچ عنوان تغییرات در این مقطع زمانی به مصلحت آموزش عالی کشور نیست و ما هم مخالف این تغییرات بوده و هستیم.
وی ادامه داد: گویا آقای توفیقی تحت فشار دیگران این تصمیمات را میگیرد، زیرا خودش نیز ابراز داشته بود که نمیخواهد این تغییرات را انجام دهد، ولی گویا افراد دیگری هستند که منافعی در این تغییرات دارند و دنبال تغییرات هستند.
عضو کمیسیون آموزش با بیان اینکه مجلس باید سریعتر اقدام کند و با تصویب قانون مانع تغییرات شود، تصریح کرد:کمیسیون امروز (سهشنبه) یک طرح 2 فوریتی را به صحن میبرد و ان شاالله که بتواند مانع این تغییرات شود. این طرح در صورت تصویب تمام تغییرات سرپرستان را ملغی می کند.
عزل و نصبها در وزارت علوم غیرمنطقی و خلاف اعتدال است
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس عزل و نصبها در وزارت علوم را شدیدی دانست و گفت: این اقدام جو روانی نامناسبی و حاشیه خواهد داشت و به نفع پیشرفت علمی کشور نیست.
قاسم جعفری درخصوص افزایش عزل و نصبها در وزارت علوم، گفت: دیروز در کمیسیون هم این بحثها بود و گفتیم شعار دولت محترم تدبیر است و تدبیر اقتضا میکند که با یک روند منطقی کارها انجام شود.
وی با بیان اینکه دوران سرپرستی وزارت علوم دوران گذار است، افزود: انتظارما این است که در عزل و نصبها منطقی و با تدبیر برخورد شود و تغییرات بیرویه خیلی نمیتواند مقبول باشد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه کمیسیون نگران است که در شروع سال تحصیلی التهاباتی ناشی از تغییراتی اینگونه در دانشگاه و بدنه علمی بوجود بیاید، تصریح کرد: به ویژه اینکه رهبر انقلاب تاکید داشتند که دو اولویت مهم حماسه اقتصادی و پیشرفت علمی است. موتور محرکه پیشرفت علمی نیز دانشگاه است، بنابراین اینکه دانشگاه دچار تلاطم شود، اصلا به سود ما نیست.
جعفری در پاسخ به این سوال که عزل و نصبها را در دانشگاهها در راستای پیشرفت علمی می دانید یا خیر، گفت: اگر تغییرات با عجله و با نورم غیرمعمول اتفاق بیفتد، حتما جو روانی نامناسبی و حاشیه خواهد داشت و به نفع پیشرفت علمی کشور نیست.
وی درخصوص اینکه روند عزل و نصبها را تا کنون منطقی دیدهاید یا شتابدار، اظهار داشت: الان که عزل و نصبها خیلی شدید اتفاق افتاده اما این شروع کار است و ما نمیدانیم که قرار است عزل و نصبها همینطور ادامه پیدا کند یا خیر ولی سرپرست وزارت علوم گفته که "سعی میکنیم" تغییرات حداقل باشد.
عضو کمیسیون آموزش مجلس در پایان به سرپرست وزارت علوم توصیه کرد: اعتدال را باید در عمل نشان داد به ویژه اینکه دانشگاه که محل علم است و کرسیداران رهبری دانشگاه باید این اعتدال را بیشتر از بقیه نشان دهند. انتظار این است که عموم احساس کنند اعتدال وجود دارد.

+ سلام.دوستان عزیزی که افتخارمیدن و به این وبلاگ سر میزنن من مدتیه تو فیسبوک به اسمalikhodabakhshi@gmail.comفعالیت میکنم. یاعلی